Các đối tượng đã nằm ở mức béo phì cấp độ 1 nên đến thăm khám bác sĩ

Béo phì đã trở thành mối lo sợ kéo dài qua nhiều thế hệ. Từ năm 1981 trở đi, tỷ lệ người thừa cân và béo phì không ngừng tăng trên khắp thế giới và đã tăng gấp đôi ở hơn 73 quốc gia. Béo phì có nhiều mức độ, trong đó béo phì độ 1 là dạng phổ biến nhất. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về nguyên nhân, triệu chứng, cũng như cách điều trị béo phì cấp độ 1.

1. Béo phì cấp độ 1 là gì?

Béo phì cấp độ 1 đề cập đến một tình trạng trong đó lượng mỡ tích tụ trong cơ thể nhiều hơn mức bình thường. Thông thường, béo phì có liên quan đến sự kết hợp của yếu tố di truyền, sinh lý, và môi trường, cùng với thói quen ăn uống và hoạt động thể chất. Trong danh sách các cấp độ béo phì, béo phì độ 1 được coi là phổ biến và ở mức độ nhẹ nhất. Một người trưởng thành được xem là mắc béo phì độ 1 khi chỉ số khối cơ thể (BMI) của họ lớn hơn hoặc bằng 30.

Trước đây, béo phì thường là một vấn đề phổ biến ở các quốc gia có thu nhập cao, nhưng hiện nay, nó đang tăng nhanh ở các quốc gia đang phát triển, bao gồm cả Việt Nam. Hiện nay, tỷ lệ người trưởng thành mắc béo phì ở Việt Nam chiếm khoảng 15%, trong đó số lượng người bị béo phì ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đạt 18% tổng số người béo phì trên toàn quốc.

Béo phì được chia thành ba cấp độ thường gặp, bao gồm:

Béo phì độ 1: BMI từ 30 đến dưới 35.
Béo phì độ 2: BMI từ 35 đến dưới 40.
Béo phì độ 3: BMI từ 40 trở lên (nghiêm trọng).

2. Bảng chỉ số cân nặng

Chỉ số BMI, viết tắt của Chỉ số Khối cơ thể, là một thước đo phổ biến để đánh giá lượng mỡ trong cơ thể. Nó không đo lường mỡ trực tiếp, BMI có sự tương đồng với các phương pháp đo trực tiếp khác như đo độ dày lớp mỡ dưới da, phân tích trở kháng điện sinh học, đo trọng lượng cơ thể dưới nước, hoặc sử dụng kỹ thuật DXA (Dual Energy X-ray Absorptiometry). (2)

Chỉ số BMI có mối liên quan mạnh mẽ với nhiều khía cạnh của sức khỏe liên quan đến mức độ béo phì cấp độ 1. Tuy nhiên, cần nhớ rằng BMI chỉ là công cụ sàng lọc và việc chẩn đoán chính xác về béo phì hoặc trạng thái sức khỏe cơ thể sẽ được thực hiện bởi các bác sĩ và chuyên gia chăm sóc sức khỏe.

Tăng cường thể dục là phương pháp giúp người béo phì cấp độ 1 cải thiện cân nặng của mình

Để tính chỉ số BMI, bạn lấy trọng lượng của bạn (đo bằng kilogram) và chia cho bình phương chiều cao (đo bằng mét). Chỉ số BMI cao thường cho thấy lượng mỡ trong cơ thể cũng cao và ngược lại.

BMI dưới 18.5: Suy dinh dưỡng.
BMI từ 18,5 đến dưới 25: Khỏe mạnh.
BMI từ 25 đến dưới 30: Thừa cân.
BMI từ 30 trở lên: Béo phì.

3. Các nguyên nhân gây bệnh béo phì cấp độ 1

Béo phì cấp độ 1 thường xuất phát từ nguyên nhân cơ bản là việc cơ thể tiếp nhận một lượng calo lớn hơn mức tiêu hao. Trạng thái mất cân bằng này kéo dài và dẫn đến béo phì, một tình trạng mà chúng ta thường biết đến. Do đó, nếu bạn tiêu thụ ít calo hơn mức cơ thể tiêu hao, cân nặng sẽ tăng lên. Có nhiều nguyên nhân góp phần vào tình trạng thừa calo này, bao gồm những yếu tố trực tiếp và gián tiếp sau đây:

Di truyền không phải là nhân tố quyết định

Di truyền đóng vai trò trong việc gây ra béo phì, nhưng ảnh hưởng này thường ở mức độ thấp. Di truyền chỉ tạo điều kiện cho nguy cơ tăng cân và tương tác với các yếu tố khác từ môi trường, chẳng hạn như thói quen ăn uống không lành mạnh và thiếu vận động. Do đó, duy trì lối sống lành mạnh là biện pháp phòng ngừa béo phì cấp độ 1 tốt nhất trước những tác động di truyền này.

Tác động thời kỳ thai nghén

Khi mang thai, phụ nữ thường được khuyến khích tăng cân khoảng 10-12kg để thai nhi phát triển một cách khỏe mạnh. Tuy nhiên, sau khi sinh, nhiều bà bầu gặp khó khăn trong việc giảm cân do cách ăn uống không lành mạnh và dễ dẫn đến nguy cơ béo phì độ 1 cao hơn.

Những bà mẹ mang thai hút thuốc hoặc thừa cân có thể sinh ra các trẻ sơ sinh có nguy cơ béo phì cấp độ 1 cao. Tăng cân quá mức trong thời thơ ấu cũng tăng nguy cơ béo phì ở người trưởng thành. Cho con bú sữa mẹ có thể giảm thiểu nguy cơ này.

Thói quen ăn uống không lành mạnh

Thói quen ăn uống không tốt cho cơ thể như uống nhiều trà sữa, đồ ngọt, nước ngọt, đồ ăn nhanh, thức ăn có lượng calo cao như gà chiên, khoai tây chiên, sẽ đưa vào cơ thể lượng calo lớn, dẫn đến tích tụ chất béo và gây ra béo phì.

Ngược lại, việc bổ sung thực phẩm như ngũ cốc nguyên hạt, rau cải, trái cây và các loại hạt có thể giúp kiểm soát cân nặng và ngăn ngừa bệnh mãn tính.

Lối sống thiếu vận động

Cuộc sống bận rộn khiến nhiều người quên việc tham gia hoạt động thể thao và tập luyện, thay vào đó, họ dành nhiều thời gian ngồi trước máy tính. Điều này dẫn đến thừa calo, tích tụ mỡ bụng và góp phần vào tình trạng béo phì độ 1. Sự thiếu ngủ có thể gây rối loạn nội tiết và nhịp sinh học, khiến cơ thể trở nên đói một cách thường xuyên hơn.

Môi trường sống

Môi trường vật lý và xã hội trong đó mọi người sống đóng một vai trò quan trọng trong việc lựa chọn thực phẩm và hoạt động mà họ thực hiện. Vì vậy, người thân trong gia đình bệnh nhân béo phì thường có nguy cơ bị thừa cân và béo phì cao hơn do cùng tiếp xúc với các thói quen và chế độ dinh dưỡng tương tự.

Lão hóa

Theo thời gian, sự kém hiệu quả trong trao đổi chất của cơ thể gia tăng, dẫn đến sự tích tụ chất béo.

Các bệnh khác

Một số bệnh như hội chứng buồng trứng đa nang, suy giáp, hội chứng Cushing, hội chứng Prader-Willi,... có thể gây rối loạn nội tiết cho bệnh nhân. Họ thường cảm thấy căng thẳng và do đó tìm kiếm thức ăn để giải tỏa và làm dịu cảm giác đói, góp phần vào tình trạng béo phì độ 1.

4. Triệu chứng của béo phì cấp độ 1

Khi mắc béo phì cấp độ 1, cơ thể thường gửi các tín hiệu cảnh báo để bạn có thể tự điều chỉnh cân nặng của mình. Các triệu chứng béo phì độ 1 thông thường bao gồm:

Số đo vòng eo tăng: Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khi tỷ lệ số đo vòng eo so với vòng mông vượt quá 0.9 đối với nam giới hoặc 0.85 đối với nữ giới, nguy cơ mắc béo phì độ 1 tăng lên.

Thường xuyên cảm giác đói bụng.

Gặp các vấn đề về da, bao gồm rạn da, sạm da và chảy xệ ở vùng cổ.

Thị lực giảm sút.

Suy giãn tĩnh mạch.

Ngủ ngáy thường xuyên.

Cảm giác khó thở kéo dài.

Thường xuyên cảm thấy mệt mỏi và lờ đờ.

Đau ở các vị trí như đầu gối, lưng hoặc hông.

Hơi thở nặng sau khi ăn.

Chu kỳ kinh nguyệt bất thường.

5. Điều trị bệnh béo phì cấp độ 1

Vì đây là mức độ nhẹ nhất của béo phì, việc điều trị béo phì độ 1 hoàn toàn có thể thông qua việc thay đổi lối sống một cách khoa học.

Chế độ ăn uống lành mạnh:

Chia nhỏ bữa ăn để giúp kiểm soát tốt lượng calo tiêu thụ.

Ăn chậm và nhai kỹ.

Hạn chế đồ ăn vặt.

Bổ sung thực phẩm chứa chất xơ có lợi cho sự trao đổi chất, như rau xanh và trái cây.

Ƃổ sung các loại tinh bột nguyên hạt như ngũ cốc, gạo lức, bắp, ...

Giảm thiểu tiêu thụ thực phẩm có nhiều đường và chất béo, chẳng hạn như đồ ăn nhanh.

Tránh uống đồ uống có cồn và nước ngọt có ga.

Tập thể dục:

Thực hiện tập thể dục đều đặn trong khoảng 30 - 45 phút mỗi ngày, ít nhất 5 ngày mỗi tuần.

Lựa chọn bài tập và cường độ phù hợp với khả năng cá nhân. Nếu có vấn đề về sức khỏe, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để tìm bài tập thích hợp.

Đối với người béo phì độ 1 có thời gian hạn hẹp, việc duy trì hoạt động hàng ngày như làm việc nhà và đi bộ cũng có thể giúp.

Ngủ đủ giấc:

Nghiên cứu cho thấy ngủ ít hơn 5 giờ mỗi đêm có thể tăng nguy cơ béo phì gấp 2,5 lần so với người có giấc ngủ đủ.

Thiếu ngủ có thể kích thích sự thèm ăn, đặc biệt đối với thức ăn có nhiều calo. Hãy đảm bảo bạn có đủ giấc ngủ để duy trì quá trình trao đổi chất hiệu quả.

Uống đủ nước:

Nước giúp làm giảm cảm giác thèm ăn và hạn chế lượng cholesterol trong cơ thể.

Hãy uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày để hỗ trợ quá trình kiểm soát cân nặng và bảo vệ sức khỏe.

Hy vọng thông qua bài viết đã giúp bạn hiểu hơn về bệnh béo phì cấp độ 1, từ đó có phương pháp chủ động phòng ngừa hiệu quả căn bệnh này.