Góc thắc mắc: Năng lượng được chuyển hóa trong cơ thể như thế nào?

Quá trình trao đổi chất ở người là quá trình chuyển hóa thức ăn thành năng lượng để duy trì hoạt động của cơ thể. Hãy cùng khám phá chi tiết về năng lượng được chuyển hóa trong cơ thể như thế nào trong nội dung bài viết dưới đây.

1. Quá trình trao đổi chất như thế nào?

Cơ thể chúng ta thực hiện quá trình trao đổi chất như thế nào? Đây là một quá trình quan trọng giúp chuyển đổi thức ăn thành năng lượng để duy trì các hoạt động hàng ngày. Hiệu suất của quá trình này có thể thay đổi tùy thuộc vào từng cá nhân, vì vậy, một số người có thể đốt cháy calo nhanh hơn so với những người khác. Tốc độ trao đổi chất nhanh có thể giúp duy trì cân nặng và tăng cường sức khỏe tổng thể.

Tập thể dục đóng một vai trò quan trọng trong việc kích thích quá trình trao đổi chất. Khi vận động, cơ thể tiêu thụ năng lượng để thực hiện các hoạt động, dẫn đến việc đốt cháy calo. Thêm vào đó, tác động tích cực của việc tăng cường này có thể kéo dài sau khi hoạt động kết thúc, được biết đến là "hiệu ứng đốt cháy năng lượng kéo dài" giúp bạn tiêu thụ calo thậm chí khi nghỉ ngơi.

Để duy trì hoặc cải thiện sự trao đổi chất, không chỉ quan trọng về tập thể dục đều đặn mà còn cần chú ý đến chế độ ăn uống và duy trì đủ nước cho cơ thể. Chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đến tốc độ trao đổi chất, và việc duy trì một chế độ ăn cân đối có thể cải thiện tự nhiên sự trao đổi chất của bạn.

Tóm lại, quá trình trao đổi chất là một phần quan trọng của cơ thể, và tập thể dục đóng một vai trò quan trọng trong việc kích thích nó. Bằng cách kết hợp lối sống lành mạnh và hoạt động thể chất đều đặn, bạn có thể duy trì hoặc nâng cao sự trao đổi chất của mình, đồng thời hỗ trợ sức khỏe tổng thể của cơ thể.

2. Năng lượng được chuyển hóa trong cơ thể như thế nào?

Nhiều người chưa biết năng lượng được chuyển hóa trong cơ thể như thế nào? Sơ đồ trao đổi chất ở người tạo nên một hệ thống sinh hóa phức tạp xảy ra tại mỗi tế bào, biến đổi calo từ thức ăn thành nguồn năng lượng cần thiết cho sinh hoạt hàng ngày. Ngay cả khi chúng ta nghỉ ngơi, quá trình trao đổi chất vẫn tiếp tục diễn ra, được biết đến là trao đổi chất ở trạng thái nghỉ/nguyên bản.

Sự trao đổi chất, đặc biệt là trong trạng thái nghỉ, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động của cơ thể. Năng lượng này là quan trọng để duy trì sự hoạt động của tim, phổi và các cơ quan quan trọng khác. Các cơ quan như não, gan, thận và tim thậm chí tiêu thụ tới 50% lượng calo được đốt cháy thông qua quá trình này.

Tuy nhiên, tỷ lệ trao đổi chất trong trạng thái nghỉ/nguyên bản thay đổi từng người, chiếm từ 60% đến 75% tổng lượng calo đốt cháy hàng ngày. Điều này có nghĩa là hiểu biết về sự trao đổi chất trong trạng thái nghỉ/nguyên bản có thể giúp bạn điều chỉnh chế độ ăn uống một cách phù hợp mà không lo lắng về tăng cân.

Người có tỷ lệ trao đổi chất tự nhiên cao thường có khả năng ăn nhiều mà vẫn duy trì cân nặng ổn định, nhờ khả năng đốt cháy calo nhanh hơn. Tuy nhiên, việc cải thiện trao đổi chất trong trạng thái nghỉ/nguyên bản thường không dễ dàng. Dưới đây là một số cách khoa học đã chứng minh có thể ảnh hưởng đến sự trao đổi chất ở con người.

Khác với nhiều chức năng khác trong cơ thể, không tồn tại một bộ máy chuyển hóa năng lượng riêng biệt dành cho toàn bộ hệ thống. Quá trình này xảy ra thông qua nhiều bước và vị trí khác nhau trong tế bào.

Phần lớn chuyển hóa năng lượng trong cơ thể được tích trữ trong liên kết phosphat của ATP 

Các chất từ thức ăn được hấp thụ và chuyển vào máu, sau đó vận chuyển đến các tế bào. Tại đây, chúng tham gia vào các phản ứng chuyển hóa phức tạp, chuyển đổi năng lượng thành các dạng cần thiết cho hoạt động cơ thể.

Quá trình chuyển hóa năng lượng diễn ra trong ba bước và tại ba khu vực khác nhau của tế bào:

• Ở bào tương: Các chất hấp thụ được chuyển hóa thành chất trung gian. Năng lượng của chất này chủ yếu chuyển thành năng lượng của các chất trung gian, bao gồm ATP, một phân tử quan trọng cung cấp năng lượng cho các quá trình trong tế bào.
• Ở ty thể: Các chất trung gian được phân giải thành CO2 và H2O. Trong quá trình này, năng lượng còn lại trong chất trung gian chuyển thành năng lượng của ATP thông qua quá trình phosphoryl hóa.
• ATP được vận chuyển đến màng tế bào: ATP chính là nguồn năng lượng chuyên dụng của cơ thể. Trong quá trình chuyển hóa năng lượng, ATP đóng vai trò quan trọng trong nhiều hoạt động khác nhau tại các tế bào.
• Cuối cùng, trong mạng nội bào tương, ATP cung cấp năng lượng cho các phản ứng tổng hợp các chất tạo hình, dự trữ, chức năng hoặc bài tiết.

Trong tất cả các quá trình chuyển hóa năng lượng này, có một phần năng lượng của chất tham gia biến đổi thành nhiệt năng. Điều này chỉ ra tính phức tạp và hiệu suất của hệ thống chuyển hóa năng lượng trong cơ thể để duy trì hoạt động.

3. Mất ngủ có ảnh hưởng tới quá trình trao đổi chất không?

Thiếu ngủ có ảnh hưởng đáng kể đến quá trình trao đổi chất ở người, theo như những nghiên cứu mới đây của Đại học Pennsylvania. Nghiên cứu này theo dõi giấc ngủ của 36 người lớn khỏe mạnh trong 5 ngày, với một nhóm chỉ ngủ 4 giờ mỗi đêm và một nhóm ngủ đến 10 giờ mỗi đêm.

Kết quả cho thấy, nhóm thiếu ngủ không chỉ hoạt động và thức dậy nhiều hơn, mà còn trải qua sự chậm trễ trong quá trình trao đổi chất trong trạng thái nghỉ/nguyên bản khoảng 50 - 60 calo mỗi ngày. Mặc dù con số này có vẻ nhỏ, nhưng nó có thể tích tụ và ảnh hưởng đến cân nặng nếu thiếu ngủ kéo dài.

Những người thiếu ngủ cũng tiêu thụ thêm khoảng 500 calo mỗi ngày, là một con số đáng chú ý và có thể dẫn đến tăng cân không mong muốn. Tổng lượng calo tăng lên do thiếu ngủ có thể đạt đến 550 calo mỗi ngày, tương đương với một phần lớn bữa ăn hoặc thực đơn bổ sung hàng ngày, và có thể dẫn đến tăng trọng đáng kể trong vòng một tuần.

Điều này làm nổi bật mối quan hệ giữa giấc ngủ và tăng cân, và làm cho việc duy trì giấc ngủ đủ giấc trở nên quan trọng không chỉ để sự tỉnh táo và tinh thần minh mẫn mà còn để duy trì cân nặng và sức khỏe tổng thể. Chú trọng đến việc giữ cho giấc ngủ đủ giấc có thể giúp duy trì trạng thái cơ thể và tinh thần ổn định, đồng thời giảm nguy cơ tăng cân không mong muốn.

Bài viết đã giúp giải đáp thắc mắc năng lượng được chuyển hóa trong cơ thể như thế nào, từ đó có kế hoạch chăm sóc sức khỏe hiệu quả.